شبکه رایانه‌ای

«شبکه رایانه ای» (Computer Network) از چندین «رایانه» متصل به هم تشکیل شده است که از یک سیستم ارتباطی به هدف به اشتراک گذاری داده ها، منابع و ارتباطات استفاده می کند. برای مثال شبکه رایانه خانگی ممکن است از دو یا چند رایانه تشکیل شده باشد که با استفاده از شبکه «فایل»ها و یک «پرینتر» را به اشتراک گذاشته اند. اندازه و مقیاس هر شبکه از روی سخت افزار مورد استفاده و همچنین قراردادهایی که پیاده سازی شده اند تعیین می شوند.

 تعریف

این موضوع در بین متخصصین قلمرو شبکه سازی مورد بحث است که آیا دو رایانه که با استفاده از نوعی از رسانه ارتباطی به یکدیگر متصل شده اند تشکیل یک شبکه می دهند. در این باره بعضی مطالعات می گویند که یک شبکه نیازمند دست کم ۳ رایانه متصل به هم است. یکی از این منابع با عنوان «ارتباطات راه دور: واژه نامه اصطلاحات ارتباطات راه دور»، یک شبکه رایانه ای را این طور تعریف می کند: «شبکه ای از گره های پردازشگر دیتا که جهت ارتباطات دیتا به یکدیگر متصل شده اند».در همین سند عبارت «شبکه» این طور تعریف شده است: «اتصال سه با چند نهاد ارتباطی». رایانه ای که به وسیله ای غیر رایانه ای متصل شده است (به عنوان نمونه از طریق ارتباط «اترنت» به یک پرینتر متصل شده است) ممکن است که یک شبکه رایانه ای به حساب آید، اگرچه این نوشتار به این نوع پیکربندی نمی پردازد.

این نوشتار از تعاریفی استفاده می کند که به دو یا چند رایانه متصل به هم نیازمند است تا تشکیل یک شبکه را بدهد. در مورد تعداد بیشتری رایانه که به هم متصل هستند عموما توابع پایه ای مشترکی دیده می شود. از این بابت برای آنکه شبکه ای به وظیفه اش عمل کند، سه نیاز اولیه بایستی فراهم گردد، «اتصالات»، «ارتباطات» و «خدمات». اتصالات به بستر سخت افزاری اشاره دارد، ارتباطات به روشی اشاره می کند که بواسطه آن وسایل با یکدیگر صحبت کنند و خدمات آنهایی هستند که برای بقیه اعضای شبکه به اشتراک گذاشته شده اند.

طبقه بندی شبکه های رایانه ای

بر اساس لایه شبکه

ممکن است شبکه های رایانه ای مطابق مدلهای مرجع پایه ای که در صنعت به عنوان استاندارد شناخته می شوند مانند «مدل مرجع ۷ لایه OSI» و «مدل ۴ لایه TCP/IP»، بر اساس نوع «لایه شبکه»ای که در آن عمل می کنند طبقه بندی شوند.

بر اساس اندازه

ممکن است شبکه های رایانه ای بر اساس اندازه یا گستردگی ناحیه ای که شبکه پوشش می دهد طبقه بندی شوند. برای نمونه «شبکه شخصی» (PAN)، «شبکه محلی» (LAN)، «شبکه دانشگاهی» (CAN)، «شبکه کلانشهری» (MAN) یا «شبکه گسترده» (WAN).

بر اساس نوع اتصال

ممکن است شبکه های رایانه ای بر اساس فناوری سخت افزاری که جهت متصل کردن هر دستگاه در شبکه استفاده می کنند طبقه بندی شوند. نمونه هایی از این فناوری ها عبارتند از: «اترنت» (Ethernet)، «شبکه محلی بیسیم» (WLAN)، شبکه HomaPNA یا «ارتباط از طریق خطوط برق»

بر اساس رابطه وظیفه ای

ممکن است شبکه های رایانه ای بر اساس رابطه وظیفه ای که بین اعضای شبکه وجود دارد طبقه بندی شود، برای نمونه معماری های Active Networking، «مشتری-کارگزار» (Client-Server) و Peer-to-Peer (گروه کاری).

بر اساس همبندی (توپولوژی) شبکه

همبندی (رایانه)

ممکن است شبکه های رایانه ای بر اساس نوع همبندی شبکه طبقه بندی شوند مانند: «شبکه باس» (Bus)، «شبکه ستاره» (‎(Star، «شبکه حلقه ای» (Ring)، «شبکه توری» (Mesh)، «شبکه ستاره-باس» (Star-Bus)، «شبکه درختی» (Tree) یا «شبکه سلسله مراتبی» (Hierarchical) و غیره.

همبندی شبکه را می توان بر اساس نظم هندسی ترتیب داد. همبندی های شبکه طرح های منطقی شبکه هستند. واژه منطقی در اینجا بسیار پر معنی است. این واژه به این معنی است که همبندی شبکه به طرح فیزیکی شبکه بشتگی ندارد. مهم نیست که رایانه ها در یک شبکه به صورت خطی پشت سر هم قرار گرفته باشند، ولی زمانیکه از طریق یک «هاب» به یکدیگر متصل شده باشند تشکیل همبندی ستاره می کنند نه باس. و این عامل مهمی است که شبکه هه در آن متفاوت هستند، جنبه ظاهری و جنبه عملکردی.

بر اساس قرارداد

ممکن است شبکه های رایانه ای بر اساس قرارداد ارتباطی طبقه بندی شوند. برای اطلاعات بیشتر لیست پشته های قرارداد شبکه و لیست قراردادهای شبکه را ببینید.